Του Γεωργίου Φωτ. Παπαδόπουλου
Προ διετίας ξεκινήσαμε να δημοσιεύσουμε τα κείμενα υπό τον ανωτέρω τίτλο, απαντώντας σε ερωτήματα αναγνωστών μας, που μας τέθηκαν είτε τηλεφωνικώς είτε μέσω ηλεκτρονικής αλληλογραφίας (email). Να σημειώσουμε ότι, μέχρι σήμερα, έχουμε απαντήσει -κατά περιόδους- σε περίπου 70 ερωτήματα αναγνωστών μέσω τηλεοπτικής εκπομπής υπό την αιγίδα της Ιεράς Μητροπόλεως Χίου (8 επεισόδια της σειράς <<Κατευθυνθήτω>>, στην ΄΄Αλήθεια TV΄΄ με συντονιστή τον κ. Γιάννη Χονδρέλλη), ενώ κάποια εξ αυτών σπεύδουμε να παρουσιάσουμε και δια του Τύπου (όπως και τα συμπεριλάβαμε στις περιοδικές εκδόσεις μας, τις οποίες διανέμουμε δωρεάν σε εκατοντάδες αντίτυπα). Σήμερα, στο παρόν σημείωμα (Νο 4) θα απαντήσουμε σε ορισμένα πρόσφατα ερωτήματα:
Ερώτηση: Τι είναι η <<Θεία Χάρις>> και ποια η σχέση της με την ελευθερία του ανθρώπου;
Απάντηση: <<Θεία Χάρις>> είναι η εύνοια, η αγάπη, η βοήθεια και δωρεά που εκδηλώνει και προσφέρει ο Θεός Πατέρας στον άνθρωπο. Που πολλές φορές δεν αξίζει να προσφερθεί στον αμαρτωλό και ένοχο άνθρωπο, αλλά είναι τόση η ευσπλαχνία και αγαθότητα του Θεού, ώστε του την προσφέρει μόνος Του ο Θεός, χωρίς καν να του τη ζητήσει ο άνθρωπος. Και την προσφέρει πλούσια, για να γνωρίσει ο άνθρωπος τον Σωτήρα Χριστό και να νιώσει-βιώσει ο αμαρτωλός το έργο του Θεού που λυτρώνει τον άνθρωπο. Η Χάρη του Θεού παρέχεται δωρεάν (ως δώρο). Δεν είναι μισθός, δεν είναι αμοιβή καλών έργων και κόπων και θυσιών του ανθρώπου, δεν είναι καν προσφορά σε ανθρώπινη αίτηση. Είναι δωρεά που απορρέει από τη Σταυρική θυσία του Κυρίου. Αυτή η Χάρη έχει αρχή την αγαθότητα του Θεού Πατέρα, πηγάζει από τη Σταυρική θυσία του Υιού του Θεού και Πατρός και παρέχεται και δίνεται στους ανθρώπους από το Άγιο Πνεύμα. Την αναγέννηση που φέρνει στον άνθρωπο η Χάρη και τους πνευματικούς καρπούς της κατά Χριστόν ζωής ενεργεί και χορηγεί το τρίτο πρόσωπο της θεότητας, το Άγιο Πνεύμα. Κάθε καλό, που γίνεται και υπάρχει σε εμάς είναι δωρεά και καρπός της Χάριτος του Θεού, όπως διακηρύττουν και οι Άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας μας. Ως προς την ελευθερία του ανθρώπου και την Θεία Χάρη, ο Θεός σέβεται το αυτεξούσιο και την ελευθερία του ανθρώπου και κανέναν δεν εκβιάζει να πιστέψει και να ακολουθήσει τον δικό Του δρόμο. Αυτό συμβαίνει διότι ο ίδιος ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο ελεύθερο και μόνος Του τον προίκισε με το αυτεξούσιο. Η Θεία Χάρη ενεργεί και βοηθά τον καλοπροαίρετο άνθρωπο, κινώντας τον σε μετάνοια και πίστη. Ενεργεί σε εκείνον που θέλει να σωθεί, αλλά δεν έχει τη δύναμη να κινηθεί προς αναζήτηση και εύρεση της σωτηρίας του. Βοηθά τον αδύνατο. Ενεργεί και συντρέχει στη σωτηρία του ανθρώπου που θέλει ή επιδιώκει τη σωτηρία του, μολονότι η σωτηρία <<δεν εξαρτάται τελείως ή αποκλειστικά από τον άνθρωπο εκείνον που τη θέλει, ούτε από όποιον επιδιώκει τη σωτηρία του, αλλά από τον Θεό που ελεεί>> (Ρωμ. Θ΄, 16). Ο Θεός κρούει την πόρτα της καρδιάς και της ψυχής μας και περιμένει να Του ανοίξουμε. Στέκεται, περιμένει, ειδοποιεί. Δεν σπρώχνει με τη βία να μπει μέσα μας. Παρακαλεί να Του ανοίξουμε εμείς, για να μπει μέσα μας και να μας φέρει τη σωτηρία και τη λύτρωση.
Ερώτηση: Γιατί είναι αμαρτία η (σαρκική) συνεύρεση ατόμων του ιδίου φύλου κατά τον θείο νόμο; Γιατί είναι ιερός ο θεσμός της οικογένειας;
Απάντηση: Ήδη, από πολύ νωρίς, στην Παλαιά Διαθήκη, στο Λευιτικό (περί το 1.500 π.Χ.) αναφέρεται: <<Μετά άρσενος ου κοιμηθήση κοίτην γυναικείαν, βδέλυγμα γάρ εστί>> (ΙΗ΄, 22). Δεν θα πλαγιάσεις με αρσενικό, όπως με γυναίκα, διότι αυτό είναι βδέλυγμα (σιχαμερό). Στο πρώτο βιβλίο της Αγίας Γραφής, τη Γένεση (κεφ. 19ο) αναφέρεται ότι, ο Θεός έκαψε με φωτιά και θειάφι και καταπόντισε παραδειγματικά -στον πυθμένα της Νεκρής Θάλασσας- τα Σόδομα και Γόμμορα για την αμαρτία ακριβώς αυτήν. Επίσης, στην Καινή Διαθήκη η αρσενοκοιτία καταδικάζεται αυστηρά από τους Αγίους Αποστόλους: Βλέπε, ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος (στην Αποκάλυψη ΚΒ΄, 15) και ο Απόστολος Παύλος (στο Ρωμαίους Α, 26-27, στο Α΄ Κορινθίους ΣΤ΄, 9 και στο Α΄ Τιμόθεον Α΄, 10). Ο Απόστολος Παύλος σε διάφορα σημεία των 14 επιστολών του αναφέρεται στο θέμα αυτό, με τα πλέον σημαντικά να βρίσκονται στο 7ο κεφάλαιο της προς Κορινθίους επιστολής του και στα 5ο και 6ο κεφάλαια της προς Εφεσίους. Αναφέρει χαρακτηριστικά: <<Η γυναίκα δεν εξουσιάζει το σώμα της η ίδια, αλλά ο άνδρας της και παρόμοια ο άνδρας δεν εξουσιάζει ο ίδιος το σώμα του αλλά η γυναίκα του. Μη στερείτε ο ένας τον άλλο, παρά μόνο πρόσκαιρα και έπειτα από κοινή συμφωνία, για να αφοσιωθείτε στην προσευχή. Μετά όμως πρέπει πάλι να σμίγετε, για να μην πέφτετε σε πειρασμούς του σατανά εξαιτίας της αδυναμίας σας>>. Εδώ ο απόστολος εννοεί τη σωματική επαφή του ανδρογύνου. Διότι και αυτή είναι μέσα στη φύση του ανθρώπου, την έχει ορίσει ο Θεός ώστε δι΄ αυτής να αυξάνεται και να πληθύνεται το ανθρώπινο γένος. Συχνά ρωτούν πολλοί άνθρωποι, αν είναι αμαρτία. Κι απαντούμε ρωτώντας: Τι από τα δυο είναι κακό, να τρως φαγητό ή να είσαι λαίμαργος; Και απαντούν, ΄΄να είσαι λαίμαργος΄΄. Τότε τους ξαναρωτάμε: Τι από τα δυο είναι κακό, να τρως το φαγητό σου ή να αρπάζεις το φαγητό του άλλου ή όποιο τυχαία βρεις; Και απαντούν, ΄΄να αρπάζεις του άλλου΄΄. Έτσι, λέμε, είναι και η γενετήσια ορμή του ανθρώπου. Όταν σέβεσαι δεν είναι αμαρτία, όταν δεν σέβεσαι είναι. Η δε Εκκλησία μας συνιστά να γίνεται εντός του Γάμου, ώστε να έχει την ευλογία του Θεού και να οδηγεί στον σεβασμό του άλλου. Και πάλι ο Απόστολος Παύλος ανάγει την τελετή του Γάμου σε Μυστήριο που ανήκει στην Εκκλησία (όχι στον Δήμαρχο, ούτε στον Συμβολαιογράφο), μάλιστα <<μέγα μυστήριον, εις Χριστόν και εις την Εκκλησίαν>>.
Ερώτηση: Τι έχετε να πείτε σε όσους υπερασπίζονται την πατρίδα αλλά δεν σέβονται την Εκκλησία;
Απάντηση: Αποδεχόμαστε την αξία της πατρίδας και τον υγιή και αφνάτιστο πατριωτισμό, αλλά απορρίπτουμε τα δύο άκρα. Από τη μια πλευρά απορρίπτουμε τον εθνοφυλετισμό, τον ρατσισμό και την εθνική αλαζονεία. Και από την άλλη πλευρά απορρίπτουμε τον άπατρη διεθνισμό, την ηττοπάθεια και τον εθνομηδενισμό. Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι αγαπούμε και σεβόμαστε την πατρίδα μας, την υπερασπιζόμαστε στο ακέραιο από κάθε κακόβουλο εχθρό, όμως πάνω από κάθε επίγεια πατρίδα είναι ο άχρονος, αναλλοίωτος και παντοδύναμος Θεός. Σε καμία περίπτωση η αγάπη προς την πατρίδα δεν μπορεί να λειτουργήσει εχθρικά ή αλαζονικά έναντι οποιουδήποτε συνανθρώπου μας επί της γης, που έχει πλαστεί κι αυτός <<κατ΄ εικόνα και καθ΄ ομοίωσιν Θεού>>, όπως εμείς. Ο Χριστός έδωσε εντολή στους Αποστόλους και Μαθητές Του να διακηρύξουν τον Θεό σε όλα τα έθνη της γης, στους ανθρώπους, <<βαπτίζοντες αυτούς εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος>> διδάσκοντάς τους να τηρούν όσα Εκείνος είπε. Έτσι, πάνω από την πατρίδα είναι ο Θεός, η Εκκλησία μας. Σεβασμός και τιμή σε όλα, κατά το μέτρο που οφείλουμε στο καθένα. Πρώτα ο Θεός κι έπειτα η πατρίδα.
Ερώτηση: Πολλές φορές βλέπουμε να παίρνει μέτρα η Εκκλησία για όσους έχουν κάνει ΄΄πολιτικό γάμο΄΄ ή επιλέγουν την αποτέφρωση μετά θάνατον (αντί της ταφής) ή και είναι αυτόχειρες (αυτοκτονούν). Γιατί δείχνει τόση ΄΄αυστηρότητα΄΄ σε αυτούς;
Απάντηση: Η Εκκλησία είναι -εάν μας επιτρέπεται η ορολογία, με κοσμικούς όρους- ζωντανός θεανθρώπινος Οργανισμός, με κεφαλή τον Χριστό (που την ίδρυσε και συντηρεί) και μέλη τους ανθρώπους που ανήκουν σ΄ Αυτήν. Στην Εκκλησία ανήκουν τόσο οι ζώντες (μέλη της στρατευομένης επί της γης Εκκλησίας) όσο και οι κεκοιμημένοι (μέλη της θριαμβεύουσας εν ουρανοίς Εκκλησίας). Η Εκκλησία έχει προβλέψει -με σκοπό και στόχο τη σωτηρία των ανθρώπων- να διδάξει την θεολογία της κατά Θεόν αλήθειας. Όπως κάθε Οργανισμός έχει (θα λέγαμε) καταστατικό, με όρους προϋποθέσεις και την απαίτηση τήρησης και εφαρμογής όσων πρεσβεύει για τα μέλη του, έτσι και η Εκκλησία έχει όρους και προϋποθέσεις που -επαναλαμβάνω- γίνονται με απώτερο σκοπό τη σωτηρία του ανθρώπου. Έτσι, ο Γάμος είναι ιερό Μυστήριο και όχι κοσμική τελετή ή κρατική διοικητική πράξη. Δεν μπορεί κάποιος να αγνοεί τα βασικά Μυστήρια της Εκκλησίας και να τα περιφρονεί, συμπεριφερόμενος όπως τα άλογα και άψυχα ζώα, που έχουν μεν ζωή, αισθάνονται και δημιουργούν, όμως λειτουργούν καθαρά ενστικτωδώς. Δεν μπορείς να λες ότι είσαι Χριστιανός και να μην πηγαίνεις στην Εκκλησία να ζητήσεις την ευλογία του Θεού για να ανοίξεις σπιτικό, αλλά να πηγαίνεις σε Δημάρχους και συμβολαιογράφους για να υπογράψεις απλά κάποια έγγραφα. Ο Θεός στο περιθώριο; Από την άλλη δεν μπορείς να αγνοείς ότι, ο ίδιος ο Κύριος σταυρώθηκε για τη σωτηρία του ανθρωπίνου γένους και ακολούθως αναστήθηκε εκ του τάφου. Όταν ο Αρχηγός της πίστης σου μπήκε σε τάφο και από εκεί αναστήθηκε, προμηνύοντας την κοινή ανάσταση όλων των ανθρώπων κατά την Δευτέρα Παρουσία Του, πώς εσύ γίνεσαι ΄΄βασιλικότερος του Βασιλέως΄΄ και δεν πράττεις ότι Εκείνος έπραξε, αλλά διαφορετικά; Δεν ακολουθούμε τα λόγια και τις πράξεις του Χριστού μόνο σε ότι μας βολεύει ή μας αρέσει. Ή Τον πιστεύουμε και ακολουθούμε ότι λέει η Εκκλησία ή όχι. Παρεξηγούνται κάποιοι εάν τους πεις ότι δεν μπορούν να γίνουν νονοί ή κουμπάροι εάν έχουν κάνει ΄΄πολιτικό γάμο΄΄. Και δεν καταλαβαίνουν ότι ο νονός (ανάδοχος) είναι αυτός που θα δώσει λόγο για τη σωστή πνευματική διαπαιδαγώγηση του νεοφώτιστου. Πώς, λοιπόν, αυτός θα κατευθύνει το παιδί στα πνευματικά ζητήματα όταν ο ίδιος στη ζωή του κάνει πράγματα αντίθετα με τα της Εκκλησίας, που καλείται να μπει εγγυητής να τηρηθούν για την πνευματική πρόοδο του παιδιού; Το αυτό ισχύει και για τους αυτόχειρες (αυτοκτονούντες). Πώς ζητάς να κηδευτεί εκείνος που ο ίδιος αφαίρεσε τη ζωή που του χάρισε ο Θεός και ο ίδιος αφαίρεσε τη δυνατότητα της μετάνοιας και σωτηρίας από τον εαυτό του; Ο Χριστός είπε ότι η μοναδική αμαρτία που δεν πρόκειται να συγχωρεθεί ποτέ είναι η βλασφημία του Αγίου Πνεύματος. Η βλασφημία αυτή είναι η αμετανοησία. Δηλαδή το να μην μετανοείς ποτέ για όσα σκέφτηκες, όσα είπες, όσα έκανες στη ζωή σου. Όταν αυτοκτονείς, εσύ ο ίδιος δεν μπορείς πια να μετανοήσεις, άρα κόβεις το νήμα της ζωής σου αμετανόητος. Ποιο, λοιπόν, το όφελος, εάν θα κηδευτείς στην Εκκλησία ή όχι, όταν ο ίδιος έδιωξες την ευκαιρία της σωτηρίας σου, εμμένοντας στην αμετανοησία; Εδώ υπάρχει μακροθυμία και επιείκεια (η λεγόμενη <<οικονομία>>) από την Εκκλησία μόνο στην περίπτωση που ο άνθρωπος που διέπραξε κάτι τέτοιο ήταν ψυχικά ασθενής. Τότε, εάν δεν είχε πλήρη επίγνωση του τι πράττει, δείχνει επιείκεια. Διότι τον ασθενή δεν μπορείς να κατηγορήσεις, ούτε καταδικάσεις. Τον αφήνεις στην κρίση και το έλεος του Θεού. Όμως, η μη κήδευση των αυτοχείρων είναι μια πράξη περισυλλογής και νουθέτησης για τους ζώντες, ώστε να μην απωλέσει κάποιος από αυτούς τη δυνατότητα της μετάνοιας πράττοντας όμοια και χαθεί αιωνίως.-
